Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach

Obecnie antybiotyki, choć uznawane za najważniejszy wynalazek medycyny XX wieku, są powszechnie nadużywane i nieodpowiednio stosowane, przez co ograniczają skuteczność leczenia chorób wywołanych bakteriami.

Bardzo poważne zakażenia, które dziesiątkowały ludzkość – zapalenie płuc, gruźlica, trąd, dżuma, bruceloza, zostały wyeliminowane dzięki antybiotykom, jednak zagrożenie związane z antybiotykoopornością nadal pozostaje. Na świecie pojawiają się nowe bakterie oporne na te leki, dlatego należy pamiętać, że odkrycie antybiotyków choć miało ogromne znaczenie w dziejach ludzkości to nie ma nieskończonej skuteczności.

Zjawisko oporności bakterii na antybiotyki przewidział już Flaming – odkrywca penicyliny w 1938 roku. Bakterie bronią się przed antybiotykami modyfikując ścianę komórkową tak, aby uniemożliwić jego przeniknięcie do wnętrza lub produkują enzymy niszczące cząstki antybiotyku.

Antybiotyk sam w sobie nie wywołuje oporności na bakterie, a jedynie selekcjonuje komórki, u których pojawiła się oporność spontanicznie. Sprzyja temu zbyt niskie stężenie lub zbyt krótki czas stosowania leku. Obecnie niektóre bakterie są oporne na prawie wszystkie znane antybiotyki. Infekcja bakteriami wieloopornymi może być zagrożeniem dla zdrowia i życia człowieka.

Pamiętać należy, że przeziębienie, grypę, opryszczkę, kaszlu lub półpaśca nie wyleczymy antybiotykiem, bo nie działa on na wirusy. Paradoksalnie w zimie obserwuje się wzrost sprzedaży antybiotyków, choć wtedy więcej jest zakażeń wirusowych, a nie bakteryjnych. Przez ostatnie 20lat wprowadzono tylko 2 nowe grupy antybiotyków, gdyż jest to czasochłonne i kosztowne (ok.800 mln $) przedsięwzięcie, dlatego łatwiej jest chronić antybiotyki przed bezmyślnym wykorzystaniem niż tworzyć nowe.