Ukąszenie żmii zygzakowatej

Żmija zygzakowata jest jadowitym wężem, który występuje w niemal całej Europie, w tym również na znacznych terenach Polski. Możemy ją spotkać na odsłoniętych pagórkach, na łąkach, w polu oraz w lesie. Ulubionymi kryjówkami żmij są również nory, rumowiska skalne, przestrzenie między korzeniami drzew czy stosy kamieni.
Nie jest gatunkiem agresywnym, ani bardzo jadowitym, ale jej ukąszenie jest bardzo groźne dla dzieci i osób starszych.
Objawy i przebieg ukąszenia przez żmiję
Żmija atakuje w momencie, kiedy czuje się zagrożona. Dzieje się tak w momencie przypadkowego nadepnięcia, próby złapana jej, a także w przypadku zbyt bliskiego podejścia do niej.
Po ukąszeniu na skórze pozostają dwie charakterystyczne ranki, w miejscu gdzie wbite były zęby jadowe. Żmija wprowadza do organizmu ukąszonego toksyczny i alergiczny jad, który powoduje między innymi rozpad krwinek czerwonych oraz zaburzenia krzepnięcia krwi. Na jad żmii trzeba w szczególności uważać wiosną, gdyż o tej porze roku jest najbardziej stężony.
Nie każde ukąszenie wiąże się z wprowadzeniem jadu do organizmu człowieka (zdarza się to jednak rzadko). Należy uważać w każdej sytuacji, bowiem nawet martwe węże mogą ukąsić do kilku godzin po swojej śmierci.
Typowym objawem jest wyraźny obrzęk w miejscu ukąszenia, któremu towarzyszy ból. Obrzęk może stopniowo narastać i utrzymywać się nawet kilka tygodni.
U około 20-25% ukąszonych mogą wystąpić nasilone objawy, takie jak:
- poty,
- zawroty głowy,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- podwyższona temperatura ciała,
- ból brzucha,
- wymioty,
- biegunka,
- osutka (zmiana na skórze, wykwit, wysypka),
- wybroczyny,
- krwawienie z dziąseł,
- krwiomocz (w moczu widoczna jest krew lub mocz ma kolor czerwony, bądź brunatnoczerwony),
- tachykardia (przyśpieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę),
- hipotensja (obniżone ciśnienie tętnicze),
- zaburzenia świadomości.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć ukąszenie przez żmiję
Niezależnie od objawów, każde ukąszenie przez żmiję wymaga pilnej pomocy lekarskiej. Przy nasilonych objawach istotne jest podanie surowicy przeciw jadowi żmii. Surowica taka jest dostępna w większości Oddziałów Ratunkowych.
Leczenie ukąszenia przez żmiję
Leczenie domowe:
- Zachowaj spokój, jeżeli ukąszone zostało dziecko należy go uspokoić.
- Należy unieruchomić ukąszoną kończynę, a sam ukąszony powinien przebywać w spoczynku.
- Miejsce ukąszenia należy (jeśli jest taka możliwość) umyć wodą z mydłem i obłożyć lodem. Nie należy przemywać spirytusem ani odsysać krwi z jadem!
Leczenie specjalistyczne:
Obejmuje podanie surowicy przeciw jadowi żmii. Należy wykonać próbę uczuleniową (małą dawkę surowicy podać śródskórnie, jeśli po 10-20 minutach pojawi się bąbel oznacza to uczulenie na surowicę i nie wolno jej podać).
Leczenie obejmuje również:
- profilaktykę przeciwtężcową,
- podanie antybiotyków,
- podanie leków przeciwuczuleniowych (antyhistaminowych),
- podanie innych leków w zalezności od stanu ukąszonej osoby (monitorowanie parametrów krzepniecia, ciśnienia krwi, stan ukąszonej kończyny itp.),
- w przypadku ciężkiej reakcji anafilaktycznej (uczuleniowej) podanie adrenaliny, glikokortykosteroidy, przytaczanie płynów.
Warto pamiętać o kilku zasadach, aby uniknąć ukąszenia przez żmije:
- Nie dotykaj żmij – żmije nie atakują jeżeli nie czują zagrożenia, ponadto są objęte ochroną.
- W przypadku zauważenia żmiji zachowaj bezpieczną odległość jednego metra.
- Uważaj gdzie siadasz (ulubionymi kryjówkami żmij są nory, rumowiska skalne, przestrzenie między korzeniami drzew czy stosy kamieni).
- Idąc w miejsce, gdzie jest duże prawdopodobieństwo spotkania żmiji ubierz buty za kostkę (pozwoli to uchronić się przed ukąszeniem w przypadku przypadkowego nadepnięcia, bowiem żmija najcześciej atakuje na wyskości kostki).
- Należy pilnować i edukować dzieci. Żmije można spotkać nawet blisko domu. Trzeba wytłumaczyć dziecku, że nie wolno ich dotykać i drażnić (edukacja powinna dotyczyć wszystkich dzikich zwierząt).
Piśmiennictwo
Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi.
- Tagi:
- żmija zygzakowata