Próchnica zębów jest chorobą społeczną ściśle związaną z warunkami cywilizacyjnymi. Występuje we wszystkich krajach świata, a jej intensywność dotyczy szczególnie tej populacji, która spożywa w dużych ilościach oczyszczone cukry [3, 7, 8, 14, 17].
Próchnica wczesnego dzieciństwa to obecność jednego lub więcej zębów z próchnicą, usuniętych lub wypełnionych z jej powodu u dzieci w pierwszych 6 latach życia, a postacią ciężką jest jakakolwiek zmiana próchnicowa na powierzchniach gładkich zębów u dziecka poniżej 3 roku życia [5]. Zmiany próchnicowe rozwijają się na zębach pokrytych płytką nazębną zawierającą bakterie stanowiące florę jamy ustnej, rozkładające cukier zawarty w produktach spożywczych i wytwarzające kwasy organiczne niszczące szkliwo [5, 7, 12].
Wczesny etap niszczenia zęba może być odwracalny, a odbywa się to poprzez wychwyt i odkładanie wapnia, fluoru i fosforanów w tkance zębowej. Istotną rolę odgrywa fluor, który jest katalizatorem umożliwiającym wbudowywanie składników mineralnych w strukturę tkanek zęba [12]. W zdrowych warunkach procesy niszczenia i naprawy tkanki zębowej pozostają w równowadze, a do powstania i rozwoju próchnicy dochodzi przy zaburzeniu proporcji między czynnikami ochronnymi a próchnicotwórczymi.
Dowiesz się więcej, klikając w poniższy baner:
Fluor zawarty w pastach, żelach i płynach do płukania jamy ustnej wzmacnia i remineralizuje szkliwo oraz tworzy warstwę ochronną na powierzchni wszystkich zębów, która skutecznie chroni zęby przed atakami kwasów i rozwojem próchnicy, hamuje także metabolizm bakterii próchnicotwórczych i ich namnażanie się.
Do istotnych czynników etiologicznych choroby próchnicowej należy duża liczebność bakterii próchnicotwórczych, wczesna kolonizacja jamy ustnej bakteriami pochodzącymi najczęściej od matki, dieta bogata w cukry proste, częste spożywanie pokarmów zawierających węglowodany, pokarmy o miękkiej lub kleistej konsystencji długo zalegające na powierzchni zęba, częste picie soków i płynów słodzonych, spożywanie przekąsek i posiłków bezpośrednio przed snem lub w nocy. Istotna jest osobnicza, genetycznie uwarunkowana podatność zęba na rozwój próchnicy, co związane może być z niskim stopniem mineralizacji tkanek zęba oraz kształtem anatomicznym sprzyjającym osadzaniu się płytki nazębnej [5, 7, 12, 13, 17].
