Każdego roku w dniu 31 maja na całym świecie jest obchodzony Światowy Dzień Bez Tytoniu. W Polsce dzień ten wpisany jest do kalendarza ważnych wydarzeń zdrowotnych od 1989 r.
Wyniki ww. badań nie oznaczają, że reklama, promocja i sponsorowanie tytoniu zniknęło w polskiej przestrzeni publicznej. Wciąż zdarza się, że obowiązujący w Polsce zakaz reklamy jest nieprzestrzegany. Badania Global Adult Tobacco Survey (GATS) wskazują, że z jakąkolwiek formą reklamy lub promocji papierosów styka się wciąż co czwarty Polak, w tym 37% Polaków w wieku 15-30 lat [3]. Wielkim problemem pozostaje wykorzystywanie różnych form kryptoreklamy w punktach sprzedaży, promocji wyrobów tytoniowych w Internecie, a także zamieszczanie logo lub marki producentów na produktach innych branż, np. na wyrobach odzieżowych. Na koniec, zarówno konsumenci wyrobów tytoniowych, jak i niepalący są wciąż narażeni na postrzeganie symboli i przekazów marketingowych na opakowaniach wyrobów tytoniowych., a w ostatnich latach także na reklamę i promocję tzw. e-papierosów.
Dlatego konieczne jest 1/ bardziej skuteczne kontrolowanie przestrzegania obowiązujących przepisów prawnych zarówno przez instytucje państwowe (np. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, policja, straż miejska), jak i organizacje obywatelskie, 2/ wyeliminowanie istniejących luk prawnych, np. poprzez wprowadzenie zakazu prezentowania i umieszczania wyrobów tytoniowych w widocznych miejscach w punktach sprzedaży, umieszczania symboli i marek tytoniowych na innych produktach rynkowych, a także wprowadzenie ujednoliconych opakowań tytoniowych (w jednym kolorze, bez logotypów tytoniowych, z co najmniej 75% ostrzeżeniami zdrowotnymi na obu największych stronach opakowania), 3/ zorganizowanie kampanii edukacyjnych i medialnych, mających na celu uświadomienie społeczeństwu polskiemu, a przede wszystkim dzieciom i młodzieży, w jaki sposób przemysł tytoniowy wpływa na ich postawy i zachowania zdrowotne.
Niektóre z proponowanych tu zmian zostały już wprowadzone w niektórych krajach świata (np. w Australii, Islandii, Kanadzie), są też przedmiotem dyskusji nad proponowaną przez Komisję Europejską Dyrektywą dotyczącą wyrobów tytoniowych. Tegoroczny Światowy Dzień Bez Tytoniu jest więc dobrą okazją do rozpoczęcia publicznej debaty na ten temat także w Polsce, debaty, której wynikiem ma być istotna zmiana polityki zdrowotnej państwa, a w następstwie poprawa zdrowia jego obywateli, przede wszystkim dzieci i młodzieży.
[1] W Polsce badania GYTS zostały przeprowadzone wśród dzieci w wieku 13-15 lat w latach 1999, 2003 i 2009 przez Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
[2] Badania WHO Health Behaviour of Schoolchildren (HBSC) przeprowadzone w Polsce wśród dzieci w wieku 11-16 lat przez Instytut Matki i Dziecka w latach 1990, 1994, 1998, 2002, 2006 i 2010.
[3] Badanie GATS zostało w Polsce przeprowadzone na próbie ludności w wieku 15 i więcej lat pod nadzorem Ministerstwa Zdrowia przez Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, Warszawski Uniwersytet Medyczny i Pentor Research International.