Połóg jest to okres po porodzie, w czasie, którego w organizmie kobiety cofają się zmiany powstałe podczas ciąży i porodu. Rozpoczyna się on z chwilą urodzenia kompletnego popłodu i większość zmian następuje w czasie 6 tygodni.
Wraz z procesem gojenia rany ściany jamy macicy powstałej po porodzie i oddzieleniu się łożyska pojawiają się odchody połogowe (lochia) zawierające krew i martwicze tkanki błony doczesnowej. Podlegają one pewnym fizjologicznym zmianom w zależności od okresu połogu i obserwacja ich ma istotne znaczenie w monitorowaniu połogu. Mają mdławy zapach i są bardzo zakaźną wydzieliną, gdyż zawierają bardzo dużo drobnoustrojów, które dostają się drogą wstępującą przez pochwę do jamy macicy (gronkowce, paciorkowce, pałeczki okrężnicy i inne) liczba drobnoustrojów wzrasta jeszcze bardziej 2-3 dniu połogu.
Samoobserwację może ułatwić znajomość zmian charakteru odchodów w zależności od czasu trwania połogu zamieszczonych w poniższej tabeli:
Okres połogu |
Zabarwienie |
Określenie |
Etap procesu gojenia rany jamy macicy |
Doba 1-3 |
Krwiste |
Lochia rubra, cruenta |
Brak równowagi hemostatycznej |
Koniec 1 tygodnia |
Brunatnokrwiste (półpłynne) |
Lochia fusa |
Zmniejszenie ilości odchodów poprzez stopniowe zaciskanie naczyń w ścianie macicy, zamykanie skrzeplinami światła naczyń maciczno –łożyskowych |
Koniec 2 tygodnia |
Brudnożółte |
Lochia flava |
Wydalanie martwiczego materiału komórkowego |
Koniec 3 tygodnia |
Szarobiałe |
Lochia alba |
Stopniowe gojenie się rany |
Koniec 4-6 tygodnia |
zanikanie odchodów |
zanikanie odchodów |
Gojenie rany zakończone |
Bardzo istotne jest również czy w czasie porodu nie doszło do urazu tkanek miękkich w wyniku samoistnych obrażeń lub nacięcia krocza. Wówczas należy zwiększyć obserwację okolicy urazu pod kątem:
- zaczerwienienia,
- obrzęku,
- wzrostu temperatury,
- wzmożonego napięcia brzegów rany,
- zwiększonego uczucia bólu.