Dzień Kobiet: uchodźczynie, a nie uchodźcy
Wojna w Ukrainie to największy kryzys humanitarny w Europie od czasów drugiej wojny światowej. Choć w Polsce wciąż mówimy o milionach „uchodźców” z Ukrainy, to 90% osób które znalazły schronienie w naszym kraju to kobiety i dzieci. Nowe przepisy w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy sprawiają, że od 1 marca priorytetem dla części z nich jest szybkie znalezienie zatrudnienia.
Przepisy, które zaczęły obowiązywać na początku tego miesiąca sprawiają, że większość uchodźczyń ukraińskich w Polsce musi pokrywać koszty systemowego zakwaterowania i wyżywienia (dotąd opłacanych w całości przez Skarb Państwa). Po okresie 120 dni jest to 50% kosztów (maksymalnie 40 zł/dzień), po 180 dniach kwota wzrasta do 75% (do 60 zł na dzień).
Zwolnione z opłat są m.in. osoby z niepełnosprawnościami, osoby starsze, kobiety w ciąży, osoby wychowujące dziecko do 12 miesiąca życia oraz osoby samotnie sprawujące w Polsce opiekę nad trojgiem lub więcej dzieci. Dzięki wyjątkom w ustawie, koszty życia najwrażliwszych grup ponosić będzie cały czas polskie państwo. Dorosłe osoby, które nie kwalifikują się do grup wymienionych w ustawie, a dotąd nie podjęły pracy zarobkowej, będą musiały szybko przearanżować dotychczasowe życie w Polsce.
– W naszych projektach dla uchodźców i uchodźczyń w Polsce od początku obecny jest element doradztwa zawodowego – komentuje Dorota Zadroga z Polskiej Misji Medycznej – Dodatkowo zapewniamy też zajęcia integracyjne i edukacyjne dla dzieci, bo opieka nad najmłodszymi jest jedną z największych barier przy podjęciu pracy.
Trwająca w Ukrainie wojna zmusiła miliony kobiet do opuszczenia domów. W krótkoterminowej perspektywie musiały zmierzyć się z nauką nowego języka, znalezieniem źródła dochodu i zadbaniem o zdrowie swoje i dzieci. To główne zmartwienia, które wskazały w ostatnim badaniu Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej, analizującym sytuację uchodźców w krajach UE [1]. W Polsce problem z aktywnością zawodową i społeczną dotyczy jednak mniejszości uchodźczyń: według badania EWL i Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego [3], zatrudnienia nie podjęło dotychczas tylko 18% z badanych dorosłych, którzy osiedlili się w naszym kraju po 24 lutego 2022 roku.
– Przyjechałam do Sieradza 20 września i w tym trudnym czasie nikogo tutaj nie znałam ani nie wiedziałam, kogo prosić o pomoc. Ale potem zaczęłam uczestniczyć w imprezach integracyjnych dla dzieci i dorosłych, skończyłam kurs języka polskiego na poziomie A2, jestem też w trakcie kursu opiekunki dla osób starszych – mówi Olena z Berdiańska (obecnie – mieszkanka Sieradza), uczestniczka projektu Przestrzenie Przyjazne Dzieciom
– Od pierwszych dni w Polsce jesteśmy aktywne, nie boimy się chodzić do sklepu czy rozmawiać z Polakami. Czujemy się tu równe. [3]
Przestrzenie Przyjazne Dzieciom to program wsparcia dla ukraińskich uchodźców i uchodźczyń prowadzony przez Polską Misję Medyczną. W jego ramach, dzięki wsparciu finansowemu Funduszy Norweskich i EOG, w 9 polskich miastach zapewnia pomoc psychologiczną, naukę języka, doradztwo zawodowe czy zajęcia integracyjno-edukacyjne dla dzieci. Równolegle, wraz ze Stowarzyszeniem Jedna Chwila, organizacja prowadzi program Iron Help dla osób z niepełnosprawnościami. W projekcie rehabilitacją i protezowaniem objętych zostanie 350 osób, zarówno spośród uchodźców mieszkających w Polsce, jak i tych, którzy pozostają na stałe w Ukrainie.
