Forum: Diabetologia - grupa dla osób leczących się na cukrzycę i jej powikłania

Diabetolodzy często używają terminów medycznych, które mogą być dla pacjenta nie do końca zrozumiałe. Jednym z wymienianych słów jest „insulina”. Wiele osób wie, że cukrzyca ma coś wspólnego z insuliną, lecz większość z nich nie potrafiłaby prawdopodobnie wyjaśnić, czym jest insulina i jaki dokładnie jest jej związek z cukrzycą.

Ogólnie rzecz biorąc, insulina jest substancją wytwarzaną przez trzustkę w celu regulacji poziomu glukozy we krwi.

Kiedy coś zjesz, Twój organizm rozkłada cukier i skrobię z pożywienia, zamieniając je na cząsteczki glukozy, które trafiają do krwi, aby zasilać w energię komórki całego organizmu. Insulina jest hormonem. Hormony to chemiczne przekaźniki, funkcjonujące jak klucze „otwierające drzwi” do różnych funkcji organizmu. Insulina otwiera drzwi, przez które glukoza trafia do komórek ciała.

Trzustka jest gruczołem usytuowanym pod żołądkiem. Znajdują się w niej komórki zawierające „wbudowany glukometr”. U zdrowych osób „trzustkowy glukometr” w prawidłowy sposób ustala, ile insuliny potrzeba, aby glukoza trafiła do komórek organizmu. Jeśli zarejestrowany zostanie podwyższony poziom glukozy we krwi, trzustka reaguje, wysyłając do krwiobiegu odpowiednią ilość insuliny, dzięki której glukoza z krwiobiegu może trafić do komórek.

U niektórych osób z cukrzycą typu 2 komórki trzustki nie wytwarzają wystarczającej ilości insuliny, u innych komórki ciała „ignorują” insulinę, nie wykorzystując jej prawidłowo (tzw. insulinooporność). Jeśli organizm wytwarza zbyt mało insuliny lub masz insulinooporność, komórki ciała nie otrzymują wystarczającej ilości energii, a niewykorzystana glukoza zostaje we krwi. To dlatego osoby z cukrzycą typu 2 mają wysoki poziom glukozy we krwi. Jeśli taki stan nie jest leczony lub kontrolowany, może wywoływać poważne długoterminowe powikłania zdrowotne.

We wczesnych stadiach cukrzycy najlepszym sposobem na poprawę glikemii jest poczynienie odpowiednich zmian w diecie i aktywności. Cukrzyca typu 2 jest jednak chorobą postępującą, może więc zaistnieć konieczność przyjmowania tabletek pomagających utrzymać prawidłowy poziom glukozy, a w końcu – konieczność insulinoterapii, polegającej na zastąpieniu insuliny naturalnej insulinowymi iniekcjami.

Zrozumienie funkcjonowania organizmu jest pierwszym krokiem do opanowania cukrzycy. Porozmawiaj ze swoim diabetologiem i pielęgniarką, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat funkcjonowania insuliny i jej roli w cukrzycy.


www.lifescan.pl/knowledge/article/insulin

Insulina wydzielana przez tzw. beta-komórki trzustki jest jednym z najważniejszych hormonów organizmu. Dzięki niej do wszystkich komórek wnikają cząsteczki odżywcze - glukozy (cukru), budulcowe - białka oraz tłuszcze. Zaczyna działać po każdym posiłku, sprawiając, że uwalniany przez wątrobę cukier jest szybko wchłaniany przez komórki i "spalany" lub przetwarzany w zapasowe substancje energetyczne. Potem insulina ulega zniszczeniu, dlatego organizm musi ją stale produkować. Gdy insuliny nie ma wcale, jest mało, lub nie działa prawidłowo, glukoza zamiast dotrzeć i "nasycić głodne komórki", pozostanie w krwioobiegu, a potem wydalana jest z moczem.

Insulina jest hormonem peptydowym wytwarzanym przez komórki B wysp Langerhansa w trzustce. Odgrywa ona zasadniczą rolę przede wszystkim w metabolizmie węglowodanów, lecz także białek i tłuszczów. Najważniejszym bodźcem do produkcji insuliny jest poposiłkowe zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Dzięki jej wpływowi zwiększa się transport glukozy do wnętrza komórek, co obniża poziom glukozy we krwi.Cząsteczka insuliny składa się z 2 łańcuchów peptydowych A i B połączonych ze sobą dwoma mostkami siarczkowymi : łańcuch A zawiera 21, a łańcuch B – 30 aminokwasów. Początkowo wydzielana jest jako preproinsulina, z której powstaje proinsulina (1 łańcuch z 86 aminokwasów). Po odcięciu części środkowej nazywanej peptydem C oraz aminokwasów łączących powstaje ostateczna postać insuliny.

W praktyce do oznaczenia stopnia upośledzenia wydzielania insuliny u osoby z cukrzycą wykorzystuje się oznaczenie insuliny albo peptydu C w surowicy krwi

Slajd9
Jak działa insulina?

Insulina wraz z krwią dociera do różnych komórek organizmu i łączy się z ich powierzchnią za pomocą specjalnych receptorów insulinowych. Pewne mutacje genu receptora insuliny mogą zaburzyć jego funkcję i manifestować się opornością tkanek na insulinę.
Transport glukozy do komórki odbywa się za pomocą swoistych białkowych nośników glukozy (glusoce transporter- GLUT). Komórki mózgowe oraz kilka innych rodzajów np: komórki oczu czy nerek mogą pobierać glukozę bez udziału insuliny. Ten mechanizm zabezpiecza w pewnym sensie układ nerwowy, który potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania stałego dowozu glukozy.
Stymuluje magazynowanie glukozy w wątrobie w postaci glikogenu natomiast pod wpływem hiperglikemii hamuje wytwarzanie i uwalnianie glukozy z wątroby
Pobudza wytwarzanie tłuszczu z nadwyżki węglowodanów.
Pobudza produkcję białka w organizmie w okresie poposiłkowym.

Czynniki nasilające wydzielanie insuliny:

wzrost poziomu cukru we krwi jest najsilniejszym stymulatorem wydzielania insuliny
niektóre aminokwasy, kwasy tłuszczowe, ciała ketonowe
glukagon- produkowany przez komórki alfa wysp trzustkowych i stymuluje wątrobową produkcję glukozy powodując wzrost jej stężenia we krwi. Uwalnianie glukogonu hamuje insulina, a najsilniejszym stymulatorem jego wydzielania jest hipoglikemia (w niedocukrzeniu dochodzi do zahamowania sekrecji insuliny)
hormony jelitowe wydzielane w odpowiedzi na bodziec pokarmowy: GIP i GLP-1

Wydzielanie insuliny ma charakter pulsacyjny oraz podlega pewnemu rytmowi dobowemu. Największe wydzielanie jest w godzinach wczesnorannych i przedpołudniowych, maleje popołudniu osiągając najniższą wartość między 1,00 a 3,00 w nocy.