Forum: Diabetologia - grupa dla osób leczących się na cukrzycę i jej powikłania

W sposobie odżywiania chorzy na cukrzycę powinni zwracać uwagę przede wszystkim na to, co jest w ich przypadku niedozwolone. Tak więc nie powinno się spożywać mąki żytniej, świeżego pieczywa tak samo jak i razowego, grzanek smażonych na tłuszczu, potraw z mąki smażonych i odsmażanych, jak na przykład naleśników i pasztecików.Zabronione są również sery tłuste, topione, żółte i pleśniowe. Na czarnej liście znajdują się też słonina, smalec, boczek, łój, i tłuszcze, które w temperaturze pokojowej mają stałą postać. Generalnie wśród mięs zakazane są mięsa tłuste takie, jak wieprzowina, podroby, baranina, pasztety, duszone i pieczone z tłuszczem, tłuste gęsi, kaczki i wątróbka. Unikać należy też takich przypraw jak ocet, kostki bulionowe oraz ostrej papryki. Nie powinno się spożywać również grochu, fasoli, soczewicy i bobu. Zabroniona jest też śmietana.Tak - cukrzyca to niestety w większości same zakazy. Nie wolno spożywać miodów, dżemów, konfitur, marmolad, syropów, czekolad, napojów gazowanych, które jak pamiętamy można po prostu nazwać 7%-owym roztworem cukru.
Cukrzyca nie oznacza na szczęście śmierci głodowej. Można jeść wymienione niżej produkty (w ograniczonych ilościach):

1. ciemne pieczywo z mąki pszennej lub pieczywo czerstwe
2. grzanki pieczone bez tłuszczu
3. gotowane potrawy z mąki jak na przykład kluski
4. kasze i ryże
5. zsiadłe mleko, kefiry, jogurty
6. herbatę z mlekiem, kawę zbożową z mlekiem (bez cukru)
7. chude mięsa, jak np. wołowinę, cielęcinę, dziczyznę, polędwicę, szynkę
8. chude ryby (sandacz, dorsz, szczupak, karp)
9. ziemniaki gotowane (po obraniu jak i przed), ziemniaki pieczone w skórce
10. gruszki, banany, winogrona, suszone owoce

Oraz bez ograniczeń:
1. szparagi, kapustę (świeżą i kwaszoną),
2. kalafiory, szczypiorek, cykorię,
3. boćwinę,
4. ogórki świeże, kwaszone, konserwowe,
5. szpinak, dynię, brokuły, sałatę,
6. paprykę, pomidory, pory, marchew, rzodkiew, rabarbar,
7. cebulę, selery, korzeń pietruszki, rzepę,
8. fasolkę szparagową, zielony groszek,
9. dojrzałe owoce.

Przykładowy jadłospis

Codzienna dieta osób cierpiących na cukrzycę nie składa się ze specjalnej, zupełnie odrębnej, grupy produktów. W jadłospisie występują doskonale znane, standardowe produkty spożywane przez wszystkich ludzi, jednak najważniejsze jest zachowanie odpowiednich proporcji. Poniżej przedstawiamy przykładowy dzienny jadłospis dla osoby chorej na cukrzycę. Dostarcza on organizmowi 1500 kcal.

Jadłospis cukrzyka:

I śniadanie
chleb Graham 1,5 kromki
makrela wędzona 50 g
margaryna 5 g
surówka: cykoria 150 g, rzodkiewka 60 g
pomarańcza 140 g

II śniadanie
chleb razowy 1 kromka
twarożek chudy ze szczypiorkiem 20 g
margaryna 5 g
winogrona nieduża kiść

Obiad
zupa grochowa 200 g
gołąbki z mięsem i ryżem w sosie pomidorowym 200 g
surówka: sałata 100 g, pomidor 100 g
olej słonecznikowy 4 g
ziemniaki gotowane 100 g
jabłko 100 g

Kolacja
chleb żytni – 1,5 kromki
sałatka:
ser żółty Brie -1 plaster, groszek zielony 50 g, fasola konserwowa 50 g, papryka czerwona 50 g
margaryna 5 g
morele 2 sztuki

Mięso i inne produkty białkowe to cenne źródło białka, poza tym wiele z nich może dostarczać witamin, składników mineralnych, szczególnie żelaza i cynku. Niestety, mogą też zawierać duże ilości tłuszczu.

Cukrzyk powinien spożywać chude mięsa, polecany jest indyk, kurczak (bez skóry), wołowina, cielęcina. Wędlina drobiowa lub wołowa.

Należy wyeliminować z jadłospisu tłuste przetwory mięsne jak parówki, salceson, pasztet. Należy pamiętać iż są źródłem cholesterolu.


Zalecane są ryby także tłuste: dorsz, flądra, morszczuk, mintaj, makrela, halibut, tuńczyk czy śledź. Ryby powinny być spożywane przynajmniej dwa razy w tygodniu.

Raz na tydzień, można jako zamienników mięsa można użyć fasoli, grochu lub soi.
Jeżeli chodzi o obróbkę cieplną, zalecane jest gotowanie, pieczenie w folii, na ruszcie czy duszenie. Należy zrezygnować ze smażenia na tłuszczu.

Co ciekawe, spożywanie czerwonego mięsa coraz powszechniej uznawane jest za szkodliwe dla zdrowia. Naukowcy i diabetolodzy postulują ograniczenie spożywania wołowiny bądź wieprzowiny do 80 g dziennie, wskazując, że nadmierne zajadanie się mięsem aż o 70% zwiększa ryzyko powstania raka jelita grubego. Podobnie alarmujące są wyniki badań prowadzonych pod kątem pojawienia się cukrzycy. częste spożywanie czerwonego mięsa może doprowadzić do cukrzycy. Każda dodatkowa porcja ponad zalecane 80 g zwiększa ryzyko wystąpienia choroby w przypadku wędlin o 26%, a w przypadku parówek aż o 40%!

Słodycze nie są sprzymierzeńcami żadnej diety. Obojętnie czy ktoś choruje na cukrzycę, stoi przed wyzwaniem sprostania diecie odchudzającej i zgubienia kilku zbędnych kilogramów, czy po prostu zamierza utrzymywać zdrowy i zbilansowany tryb życia, powinien unikać objadania się słodyczami i deserami.

Słodycze, ciasta, ciastka, cukierki, czekolady składają się z cukru złożonego, który przez organizm jest przyswajany i wchłaniany bardzo wolno oraz który wiązany jest w niebezpieczny dla zdrowia tłuszcz.

Spożywanie nadmiernej ilości cukrów prowadzi do szybkiego wzrostu cukru we krwi, konsumpcja produktów słodkich powinna być ograniczona i z rygorystycznym przestrzeganiem dziennej ilości ustalonych wymienników węglowodanowych. Nie znaczy to jednak, że cukier należy zupełnie wyeliminować z diety.

Na produkty typu słodycze czy miód, mogą pozwolić sobie osoby z wyrównaną cukrzycą, posiadającą prawidłową masę ciała.

Osoby rozpoczynające stosowanie diety cukrzycowej, mające trudność ze zrezygnowania ze słodkich smaków, mogą cukier zastąpić słodzikiem (aspartam, acesulfan K, sacharyna) natomiast słodycze – „słodyczami” bez cukru, należy jednak pamiętać, że takie produkty „light” zawierają dużą ilość węglowodanów oraz tłuszczów, które należy uwzględnić w ustalaniu jadłospisu.

Słodka potrawa, powinna być niewielka i spożyta przy większym posiłku złożonym z dozwolonych produktów, np. deser po obiedzie. Należy zupełnie wystrzegać się spożywania słodyczy między posiłkami.
Stanem, w którym uzasadnione jest spożycie słodkich produktów, jest hipoglikemia, czyli niedocukrzenie. Jest to niebezpieczny stan polegający na zahamowaniu wytwarzania i wchłaniania glukozy przez wątrobę. Do takiego zachowania organizmu może doprowadzić w cukrzycy na przykład nadmierne spożycie alkoholu.

Przepisy dla Diabetyków

Jaja w sosie jogurtowym


Składniki
4 jajka
250 ml jogurtu greckiego
2 ząbki czosnku
pół pęczka posiekanego szczypiorku
1 łyżka posiekanej natki
pół łyżeczki oregano
sól, pieprz do smaku


Wykonanie
Jogurt wymieszać z ze zmiażdżonym czosnkiem i ziołami, doprawić solą i pieprzem.

Jajka ugotować na półmiękko (4-5 minut), zalać zimną wodą by przerwać proces gotowania, obrać, pokroić na pół i podawać polane sosem.

Dietetyczne trufle

Do syta i bez grzechu. Pyszne trufle, nie zawierające w sobie tłuszczu (poza kakaowym) ani cukru. Dużo białka, wapnia i rewelacyjnego smaku. I bardzo łatwe w przygotowaniu oraz efektownie się prezentujące.

Składniki
200 g białego chudego, niezbyt kwaśnego sera
3 łyżki mleka w proszku odtłuszczonego
2 łyżki kakao
ekstrakt waniliowy - 1/4 łyżeczki
3 łyżeczki słodzika
2 łyżki chudego mleka

do obtoczenia
2 łyżki mleka w proszku (granulowane rozkruszyć)
2 łyżki kakao


Wykonanie
Biały ser miksujemy lub mielimy i odciskamy jeśli jest wilgotny. Ciepłe mleko mieszamy z mlekiem w proszku i słodzikiem, dodajemy do sera. Dokładnie ucieramy na jednolitą masę, która powinna być klejąca się ale nie rozlewająca. Masę dzielimy na 2 części. Do jednej dodajemy ekstrakt, do drugiej kakao (w razie potrzeby dodać trochę mleka w proszku lub w płynie, żeby zachować konsystencję). Formować małe kulki, wielkości orzecha włoskiego i obtaczać - jasne w kakao, ciemne w mleku w proszku. Schłodzić w lodówce przez minimum godzinę.

Pełnoziarniste naleśniki z pomarańczami

Naleśniki z mąki pełnoziarnistej są pyszne i moim zdaniem lepiej się je smaży. Nadają się nie tylko do dań "na słono" ale także - jak widać - do deserów. Tu w wersji bezmlecznej - z mlekiem sojowym.

Składniki
300 ml napoju sojowego
1 jajko
125 g mąki pełnoziarnistej
1 starta skórka z 1 pomarańczy
2 pomarańcze
4 łyżeczki oleju słonecznikowego
4 łyżeczki cukru pudru


Wykonanie
Wlej napój sojowy do miski, dodaj jajko, mąkę i startą skórkę z pomarańczy. Za pomocą miksera wymieszaj do uzyskania jednolitej konsystencji. Podgrzej olej na patelni i nakładaj ciasto za pomocą chochelki, rozlej na patelni, po czym smaż naleśnika przez 30 sekund z każdej strony. Po usmażeniu wszystkich naleśników, złóż każdy z nich w ćwiartkę, posyp cukrem pudrem i podawaj z kawałkami pomarańczy.

Awokado z tuńczykiem

Składniki
2 dojrzałe (ale nie bardzo miękkie) awokado
łyżka soku z cytryny
2 ugotowane na twardo jajka
1 puszka tuńczyka w sosie własnym
szczypiorek, natka pietruszki
łyżka gęstego jogurtu
sól, pieprz do smaku

UWAGA; wszystkie składniki powinny być wcześniej schłodzone zw lodówce.


Wykonanie
Awokado przekrajamy na pół, usuwamy pestkę i lekko wydrążamy, powiększając otwór wokół pestki. Spryskujemy owoce sokiem z cytryny, żeby nie ściemniały. Żółtka, kawałki awokado z drążenia i tuńczyka miksujemy na gładką masę, białka drobno siekamy, podobnie zieleninę. Wszystkie składniki mieszamy, doprawiając solą i pieprzem. Podajemy od razu po przyrządzeniu.

Mus cytrynowy

Lekko zmodyfikowany "dukanowski" (drugofazowy) przysmak - aż trudno uwierzyć, że ten bogaty, orzeźwiający deser nie zawiera cukru, śmietanki czy mascarpone. Polecam również w wersji kawowej (zamiast soku z cytryny dajemy mocne espresso).

Składniki
2 cytryny
1 limonka
3 jajka
3 łyżki słodzika do pieczenia (lub odpowiednia liczba rozgniecionych tabletek)
3 łyżki skrobi kukurydzianej
500 ml chudego mleka


Wykonanie
Zetrzeć skórkę z jednej z cytryn, z obu cytryn i limonki wycisnąć sok. Wlać do rondelka razem ze skórką (łyżeczkę soku zostawić do białek), dodać żółtka i 2/3 słodzika, a po dokładnym wymieszaniu - skrobię. Podgrzewać do zgęstnienia, a potem partiami dodawać mleko, ubijając lekko żeby nie powstały grudki. Gotowy "budyń" zdjąć z ognia i ostudzić.

Białka ubić na sztywną pianę, dodać pozostały słodzik i ubijać aż będą białe i lśniące. Dodać pozostały sok z cytryny, ubijać jeszcze przez chwilę. 1/3 piany wymieszać z budyniem do całkowitego rozluźnienia masy, a potem dodać resztę, mieszając już bardzo delikatnie, żeby nie popsuć konsystencji. Podzielić na porcje w pucharkach lub innych naczyniach i schłodzić co najmniej godzinę w lodówce.

W oryginalnym przepisie jest informacja, że ta ilość starcza na 6 porcji. Ja jednak uważam, że to idealna wielkość na 4 osoby.

Dukanowski torcik bezowy

Dla łasuchów na diecie. Beza plus dwa piankowe kremy - słodki, delikatny i poprawia humor. Można go be problemu podać "niedietowym" gościom - zupełnie nie robi wrażenia niskokalorycznego.

Składniki
Beza:
4 białka
słodzik do smaku (używamy różnych, więc tu ilość zależy od tego jak słodki jest słodzik)
szczypta soli
łyżeczka skrobi kukurydzianej
łyżeczka soku z cytryny / octu winnego

Mus czekoladowy
Szklanka chudego mleka
2 łyżki kakao
300 g serka homogenizowanego 0%
3 łyżeczki żelatyny rozpuszczone w odrobinie wody
piana z 2 białek
słodzik do smaku

Pianka waniliowa
8 żółtek
słodzik do smaku
laska wanilii lub aromat waniliowy
1,5 szklanki chudego mleka
piana z 2 białek
3 łyżeczki żelatyny rozpuszczone w odrobinie wody


Wykonanie
Przygotowanie:
Beza: Ubić pianę na sztywno z odrobiną soli, dodać słodzik ubijać aż będzie gęsta i kremowa, następnie dodać skrobię i sok / ocet. Masę wyłożyć w kształcie koła na papierze do pieczenia (najlepiej obrysować koło nieco mniejsze niż obręcz tortownicy, beza nieco rośnie podczas pieczenia). Wstawić do piekarnika (na program do pieczenia ciast lub termoobieg) rozgrzanego do 180 stopni i po 10 minutach zmniejszyć temperaturę. Piec jeszcze przez 1,5 godziny. Wystudzić i włożyć w obręcz tortownicy.

Mus czekoladowy:
Szklankę mleka mocno podgrzać ze słodzikiem. Zestawić z ognia, dodać i kakao a potem serek homogenizowany, dobrze wymieszać i dodać żelatynę. Na końcu dodać pianę z białek. Chłodną, gęstniejącą masę wyłożyć na bezę. Wyrównać brzeg i wstawić do lodówki (może trochę wyciekać pod obręczą, dlatego jeśli się tego boimy, można po prostu beze włożyć do tortownicy).

Pianka waniliowa
Żółtka ubić ze słodzikiem (i opcjonalnie aromatem waniliowym) na puszystą masę. Zagotować mleko z laską wanilii (rozciętą), a potem zeskrobać z laski ziarenka i dodać do mleka. Wrzącym mlekiem zalać masę żółtkową wymieszać i przelać do garnka. Otrzymywać gorące (ale nie dopuszczać do zagotowania) do momentu zgęstnienia (sos na tyle łyżki nie powinien się rozlewać). Uważać by nie przekroczyć tego punktu, bo powstaną grudki. natychmiast zestawić z ognia, dodać żelatynę i energicznie mieszać do momentu schłodzenia. Dodać pianę z białek i chłodną masę wyłożyć na tort. Całość schłodzić w lodówce przez kilka godzin, najlepiej przez całą noc.