Forum: Nasze zdrowie

Astygmatyzm (niezborność rogówkowa) łączy się zwykle z nadwzrocznością albo z krótkowzrocznością. Rogówka powinna mieć równomierne krzywizny, podobnie jak piłka. U niektórych ludzi chorych na astygmatyzm rogówka przypomina bardziej piłkę do rugby, przez co oko nie może prawidłowo ogniskować promieni świetlnych. stygmatyzm to wada wzroku polegająca na tym, że wpadająca do oka wiązka promieni po załamaniu nie łączy się w jednym punkcie, lecz przechodzi przez dwie linie ogniskowe, które leżą w dwóch prostopadłych do siebie płaszczyznach. Czyli obraz punktu w ognisku w osi poziomej jest punktem, natomiast pionowo daje rozproszoną, nieostrą wiązkę stanowiącą linię.

Nieprawidłową krzywiznę rogówki wyrównuje się specjalnymi szkłami tzw. cylindrycznymi, dodawanymi do szkieł sferycznych korygujących nadwzroczność i krótkowzroczność.

Objawy astygmatyzmu

W przypadku małego astygmatyzmu, objawów można wogóle nie zauważyć. Czasami nieskorygowany astygmatyzm może być przyczyną bólu głowy, nadwerężania wzroku, zniekształcenia lub zamglenia widzianego obrazu. Objawy te wystepują z tego powodu, iż jest to wada wzroku polegająca na tym, że wpadająca do oka wiązka promieni po załamaniu nie łączy się w jednym punkcie, lecz przechodzi przez dwie linie ogniskowe, które leżą w dwóch prostopadłych do siebie płaszczyznach. Powoduje to nadwerężenie oka.

Jeśli w Twojej recepcie na okulary lub soczewki kontaktowe znajdują się trzy wartości (mogą być także dwie), znaczy to, że masz astygmatyzm. Recepta taka może wyglądać następująco: -2,75 x -1,25 x 180. Pierwsza wartość opisuje wadę sferyczną, druga i trzecia wartość mówią o wielkości i położeniu Twojego astygmatyzmu.

Widzenie astygmatyka jest nieostre, zniekształcone jak w gabinecie luster. Gwiazdy widzi jak plamki a nie punkty, linie proste jak krzywe. Inna jest ostrość widzenia linii o różnym nachyleniu - np. krzyż - astygmatyk widzi tylko jedno ramię, pionowe lub poziome. Kontury przedmiotów są nieostre, niezależnie od odległości, widoczny jest brak wyczucia przestrzeni.

Leczenie astygmatyzmu

Astygmatyzm leczony jest za pomocą specjalnych szkieł korekcyjnych lub soczewek kontaktowych, które są dobierane u okulisty. Wczesne rozpoczęcie leczenia może pomóc w likwidacji bólów głowy i może poprawić komfort widzenia.

Niezborność rogówkowa całkowicie może zostać wyleczona za pomocą lasera. Zabieg laserowy jest wykonywany u osób, które ukończyły 20 lat, ponieważ jest to wiek, w którym oko już nie rośnie i nie ma ryzyka, że po zabiegu kształt rogówki może się zmienić. Za pomocą lasera zmienia się krzywiznę przedniej powierzchni oka (rogówki). W tej chwili jest to najbardziej skuteczna i dość nowoczesna metoda leczenia.

Niezborność soczewkowa, która powstała w wyniku zaćmy znika po wykonaniu operacji zaćmy. W tym wypadku wymienia się naturalną, mętną soczewkę na sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową.

Korekcja za pomocą okularów

Korekcja okularowa jest jedną z najczęściej i najbardziej powszechną metodą leczenia astygmatyzmu. Niezłożony astygmatyzm można wyrównać za pomocą soczewek cylindrycznych, gdzie oś cylindra ustawiona jest prostopadle do południka korygowanego.

Z kolei astygmatyzm złożony koryguje się za pomocą korekcji sferycznej i cylindrycznej. W tym przypadku wykorzystuje się soczewki toryczne posiadające w każdym południku inny promień krzywizny.

Niewielki astygmatyzm do 1 dioptrii wymaga noszenia okularów jedynie do nauki, prowadzenia samochodu, czy też do pracy przy komputerze.

Keratotomia promienista

Keratotomia promienista to dość stara metoda, która była bardzo popularna w latach siedemdziesiątych wieku XX. Polegała ona na wykonaniu na rogówce kilku dość głębokich nacięć, aż do około 95 procent jej grubości. Nacięcia musiały być wykonane promieniście wokół źrenicy. Dzięki temu miała zmienić się siła ogniskowania promieni świetlnych. Metoda ta doskonale sprawdza się w przypadku krótkowidzów (-2 do -8 dioptrii) oraz przy astygmatyzmie.

Keratotomia promienista ma jedną poważną wadę. Oko po zabiegu goi się dość długo. Poza tym 10 do 30 procent pacjentów, którzy zostali poddani zabiegowi nadal musi nosić okulary. Niektórzy z nich narzekają na ostrość widzenia, a część pacjentów, którzy bezpośrednio po operacji obywała się bez okularów często po kilku lub kilkunastu latach po operacji znowu musi zacząć z nich korzystać. W tej sytuacji będą to okulary do bliży.

Zabieg keratotomii promienistej jest co prawda najtańszym zabiegiem, ale też i najbardziej ryzykownym, dlatego też obecnie odchodzi się od stosowania tej metody zarówno w Polsce jak i na całym świecie.

Technika "wave front"

Obecnie jedną z najczęściej polecanych metod w leczeniu skomplikowanego astygmatyzmu jest technika wave front, która została uznana za jedną z najnowocześniejszych metod okulistycznych XXI wieku. Jest to metoda dość pracochłonna i wymaga poświęcenia jej większej ilości czasu, ponieważ wymaga wykonania dokładnych pomiarów, ale za to zapewnia dużą skuteczność działania.

Technika wave front została pierwotnie użyta w teleskopach. Chodziło o zmniejszenie zniekształcenia małych obiektów, które były oglądane w kosmosie. W późniejszym okresie znalazła zastosowanie w okulistyce, a dokładniej wykorzystano ją przy laserowej korekcji wzroku.

Urządzenia WaveScan, które są wykorzystywane przy tej metodzie są niezwykle pomocne w identyfikacji i pomiarach niedoskonałości oka. Technika wave front jest aż 25 razy dokładniejsza niż standardowe metody.

W metodzie wave front określa się indywidualną topografię rogówki i analizę czoła fali oka. Dla każdego punktu rogówki stosowane są indywidualne korekcje, dzięki czemu metodą tą można usuwać wady wzroku o wyższej aberracji.

Ortokorekcja

Ortokorekcja jest jedną z metod leczenia astygmatyzmu. Jest to metoda niechirurgiczna, za pomocą której można leczyć niewielki astygmatyzm do 1,5 dioptrii. Pacjent, u którego stosuje się tę metodę musi nosić specjalne twarde soczewki kontaktowe, które mają wpływ na przekształcenie rogówki oka. Soczewki nosi się tylko w określonych porach, na przykład w nocy. Na dzień soczewki są usuwane. Dzięki tej metodzie pacjent nie musi nosić okularów w dzień, ponieważ widzi wyraźnie. Niestety nie jest to metoda, która na stale zlikwiduje astygmatyzm. Zaniechanie noszenia soczewek powoduje, że wzrok powraca do swojego pierwotnego stanu.

Ortokorekcja to doskonała metoda dla dzieci i młodzieży, u których nie stosuje się z racji wieku metody laserowej. Po jej zastosowaniu obserwuje się nie tylko korekcję wady, ale również jej zahamowanie lub zmniejszenie wzrostu. Jedną z wad ortokorekcji jest jej dość wysoka cena.

Metoda RINGI (ICR)

Obecnie w okulistyce zaczyna stosować się metodę RINGI (ICR). Polega ona na zastosowaniu plastikowych obręczy, które umieszcza się wsuwając je w rogówkę oka. Dzięki temu zmienia się jej kształt. Jest to metoda odwracalna. W każdej chwili można usunąć wszczep. Stosuje się ją przy niewielkich wadach.

Leczenie za pomocą lasera

Zastosowanie lasera w okulistyce sprawiło, że wiele istniejących wad oka można całkowicie wyleczyć właśnie w ten sposób. Do jednych z tych wad należy astygmatyzm.

Operacja wykonywana za pomocą lasera jest przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym. Zabieg trwa krótko, bo od kilku do kilkunastu minut. Laser potrafi na podstawie obliczeń i wcześniej wykonanych badań bardzo dokładnie wymodelować kształt rogówki w taki sposób, aby została jej przywrócona zdolność prawidłowego załamywania promieni.

Zabieg nie jest refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Trzeba za niego zapłacić od 2.000 tysięcy złotych wzwyż.

Czasami zabiegowi towarzyszą pewne powikłania. Do najczęściej występujących należą zakażenia bakteryjne lub ponowne wystąpienie wady po pewnym czasie. Powikłania występują u około 1 procenta osób. Jednak u większości pacjentów obserwuje się całkowite wyeliminowanie wady.

Zastosowanie chirurgii refrakcyjnej

Refrakcja oka to załamywanie promieni świetlnych, które przechodzą przez wszystkie struktury oka, a zwłaszcza przez rogówkę, soczewkę i ciało szkliste. Wyróżnia się trzy wady refrakcji oka: nadwzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm. Refrakcję można podzielić na: chirurgię refrakcyjną rogówki i chirurgię refrakcyjną wewnątrzgałkową.

Chirurgia refrakcyjna polega na operacyjnym leczeniu oczu. Jest to dość nowa metoda wykorzystywana w mikrochirurgii oka. Jej zastosowanie ma na celu pomóc osobom mającym wady wzroku całkowicie uniezależnić się od konieczności korzystania z okularów lub soczewek kontaktowych. Zabiegi korekcyjne, które są wykonywane w ramach chirurgii refrakcyjnej polegają na chirurgicznej zmianie krzywizny rogówki znajdującej się w okolicy źrenicy.

Zabiegi wykonywane są za pomocą keratotomii promienistej lub przy zastosowaniu lasera excimer – LASIK, PRK.