O glukozie i nie tylko... Jak funkcjonuje nasz organizm?

Spożywając różnego rodzaju pokarmy, dostarczamy naszemu organizmowi trzech podstawowych elementów: węglowodanów (czyli po prostu cukru), białek i tłuszczy. Proces trawienia pokarmu rozpoczyna się już w jamie ustnej. Zlokalizowany jest tutaj specjalny enzym – amylaza ślinowa, która trawi bardziej złożone cukry (na przykład skrobię) do cukrów prostych. W dalszej kolejności pokarm trafia do żołądka i tutaj miesza się z kwasami. Powstaje swego rodzaju mało apetyczna papka, która małymi porcjami przedostaje się przez odźwiernik to dwunastnicy.

Gdy papka pokarmu dostaje się do dwunastnicy (czyli co pierwszej części jelita cienkiego), to dochodzi do dalszego trawienia dzięki enzymom trawiennym trzustki. Gdy spożywana jest glukoza (cukier) to należy pamiętać, że nie od razu dostaje się ona do krwi. Nie ma możliwości wchłonięcia tego składnika na etapie jamy ustnej czy żołądka – najpierw pokarm musi dostać się do jelita.

Cukry, które są przez nas zjadane, muszą być najpierw rozłożone do cukrów prostych (glukozy, fruktozy i galaktozy). Białka pokarmowe są rozkładane do aminokwasów, a tłuszcze do małych pęcherzyków – chylomikronów złożonych z trójglicerydów. Rozłożone cukry i białka wchłaniane są do krwi, a rozłożone tłuszcze trafiają do układu limfatycznego i dopiero potem do krwiobiegu.

Krew żylna, która odpływa z żołądka i jelit najpierw dociera do wątroby – tutaj zostaje wchłonięta duża ilość glukozy (dzięki insulinie), a następnie dopływa do reszty organizmu. W wątrobie glukoza może być magazynowana w postaci glikogenu i w razie potrzeby być stąd uwalniana z powrotem do krwi. Nie tylko wątroba ma zdolność do magazynowania glukozy. Robią to również mięśnie, z tą jednak różnicą, że glikogen zgromadzony w mięśniach może być uwolniony w postaci glukozy tylko w trakcie wysiłku fizycznego. Należy zaznaczyć, że organizm nie ma niewyczerpanych możliwości do gromadzenia glukozy w postaci glikogenu. Jego zapas u osoby dorosłej wystarcza na 24 godziny, a u dziecka jedynie na 12 godzin.

Na zakończenie warto poruszyć jeszcze kwestię insuliny. Jest ona hormonem produkowany przez trzustkę (a konkretniej przez komórki beta trzustki), który odgrywa bardzo ważną rolę w całym procesie trawienia. Zrozumienie jej działania jest niezwykle ważne – zwłaszcza dla osób chorujących na cukrzycę.
Insulina jest swego rodzaju „kluczem”, który otwiera komórki organizmu dla glukozy. Komórki beta trzustki, posiadają wbudowany pewnego rodzaju glukometr, który jest w stanie zmierzyć poziom cukru w organizmie i zadecydować ile insuliny powinno być uwolnione. Jest to niezwykle precyzyjny mechanizm, którego zadaniem jest utrzymanie stężenia glukozy we krwi na w miarę stały poziomie. Istnieją jednak czynniki zakłócające ten mechanizm i wówczas poziom glukozy we krwi może niebezpiecznie wzrosnąć. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie komórki organizmu potrzebują insuliny aby wniknęła do nich glukoza. I właśnie te narządy będę najbardziej zagrożone w momencie takich niebezpiecznych zwyżek glukozy. Należą do nich: mózg, włókna nerwowe, siatkówka oka, nerki, nadnercza, naczynia krwionośne i krwinki czerwone.

Insulina jest też hormonem stymulującym magazynowanie glukozy w wątrobie (w formie glikogenu) oraz pobudza wytwarzania tłuszczu z nadwyżki węglowodanów (cukru). Jak widać jej rola w działaniu naszego organizmu jest nieoceniona.