Chudnięcie (utrata masy ciała) jest przez wiele osób a szczególnie kobiet pożądanym efektem. Internet huczy od tysiąca zbawiennych diet, które mają uwolnić nas od kilku nadmiarowych kilogramów. U progu aptek spotykamy się z pólkami pełnymi suplementów diety, które mają przyspieszyć i wspomóc ten żmudny proces. Stajemy na głowie i silimy się czasem długimi latami, by waga wreszcie pokazała upragnioną wartość a nasze ciało wyglądało tak jak o tym marzymy. Jak to mawiają, wszystko w granicach zdrowego rozsądku. Prawidłowo zbilansowana dieta, świadome planowanie posiłków, systematyczny wysiłek fizyczny, kontrola stanu zdrowia często mogą przynieść więcej pożytku niż katorżnicze diety restrykcyjne. Tak jak wspomniałam odchudzanie nie zawsze to noworoczne postanowienie czy też powszechne powiedzenie „od jutra”. Nie zawsze jest tak, że chudnięcie to zamierzony cel, do które świadomie dążymy zmniejszając dostarczanie kalorii ale może być objawem poważnych procesów chorobowych. Szczególną uwagę powinna zwrócić duża utrata masy ciała w krótkim okresie czasu. Za istotną utratę masy ciała uznaje się obniżenie typowej masy ciała pacjenta o co najmniej 5%, które nastąpiło w okresie do 6 miesięcy. Za niedowagę przyjmuje się taką masą ciała, przy której BMI wynosi poniżej 18,5 kg/m2.

Chudnięcie „niezależne od woli”

Przyczyn nagłej utraty masy ciała może być wiele. Istotne jest abyśmy tego objawu nie lekceważyli i udali się po poradę do lekarza, szczególnie jeśli utrata masy ciała jest duża w krótkim czasie. Brak apetytu może mieć różnorakie podłoże. Jedną dużą grupą, w której upatruje się przyczyn zaburzeń łaknienia są problemy natury endokrynologicznej. Procesy metaboliczne silnie związane są z prawidłową gospodarką hormonalną. Jednym z elementów, które mają wpływ na generowanie energii w naszym organizmie jest tarczyca. W przypadku nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu, zarówno w sytuacji niedoczynności i nadczynności może dochodzić do zaburzeń łaknienia. W przypadku nadczynności zazwyczaj mamy do czynienia z utratą masy ciała związaną ze zwiększonym tempem metabolizmu, natomiast w przypadku niedoczynności z przybieraniem na wadze, kiedy to procesy energetyczne są zwolnione. Kolejnym narządem należącym do układu dokrewnego są nadnercza, które odpowiadają za produkcję ważnych hormonów dla naszego organizmu - glikokortykosteroidów. Związki te uczestniczą w gospodarce węglowodanowej, białkowej oraz tłuszczowej. W tej lokalizacji, a dokładniej w rdzeniu nadnerczy, może rozwijać się zazwyczaj łagodny guz pheochromocytoma, który charakteryzuje się nadprodukcją katecholamin takich jak adrenalina, noradrenalina czy dopamina. Ich zwiększone stężenie może przyczyniać się do przyspieszenia metabolizmu a w efekcie spadku masy ciała. Zaburzenia w obrębie głównego dowódcy hormonalnego- przysadki takie jak niedoczynność, guzy przysadki, czy urazy mogą doprowadzić do nieprawidłowej kontroli narządów będących pod jej wpływem. Efektem tego jest niedobór substancji, które pobudzą apetyt i regulują metabolizm.

fot. panthermedia

Inną grupą są leki i toksyny

Przewlekła antybiotykoterapia może nie tylko zaburzać łaknienie, ale także wpływać niekorzystnie na florę bakteryjną przewodu pokarmowego. Konsekwencją tego jest zaburzenie procesów wchłaniania i trawienia. W przypadku przewlekłej kuracji antybiotykowej, często zaburzającej ilość „pożytecznych bakterii”, istotne jest, aby pamiętać o suplementacji probiotyków. Także u osób nadużywających środków odurzających może dochodzić do spadku apetytu. Tak dzieje się w uzależnieniach od amfetaminy, kokainy czy morfiny. Alkoholizm także może przyczyniać się do niedożywienia, jednak w innym mechanizmie niż spadek łaknienia. Osoby te często w tzw. ciągach alkoholowych i nie są w stanie zadbać m.in. o samodzielnie przygotowanie posiłków oraz dostarczanie odpowiedniej ilości kalorii.