Co nam daje coaching?

Coaching jako nowa metoda pracy nad kompetencjami, ma zarówno swoich zwolenników jak i przeciwników. Bazuje ona przede wszystkim na aktywnej relacji między coachem, a osobą chcącą nabyć nowych umiejętności czy kompetencji. Sposób dochodzenia do praktycznych umiejętności różni się jednak od standardowego procesu edukacyjnego, gdyż zakłada, że cały proces dochodzenia do zamierzonego celu, zależy tylko i wyłącznie od samego zainteresowanego. Jest to więc metoda pracy, dzięki której możemy przebudować schematy radzenia sobie tak, by osiągnąć zamierzone cele.
Coaching, jako idea ma swoich zwolenników i tych, którzy nie do końca w nią wierzą. Wydaje się on być kolejną „nowością” o obco brzmiącej nazwie, która wtargnęła do naszego życia i robi coraz większa furorę. Trenerzy oraz pedagodzy, wyposażeni są w wiedzę i umiejętności, które pozwalają na zaplanowanie skutecznego i indywidualnego programu, który umożliwia nabycie nowych umiejętności czy kompetencji. Jak się okazuje, coaching, jest dość bliski ideom pedagogicznym, które obecnie wracają do łask, głoszącym głównie idee pracy nad sobą i samorozwojem. [1]
Skąd się wziął coaching?
Coaching, jako metoda pracy, wywodzi się ze środowiska sportowego. Głównym punktem wyjścia do podjęcia pracy nad nową metodą treningową był fakt, że prawdziwym przeciwnikiem człowieka nie jest jego przeciwnik sportowy, a jego własne słabości. Określono wówczas osiąganie sukcesu, jako zdolność do przezwyciężania ograniczeń umysłowych, które stają na drodze do realizacji naszych założeń i osiąganiu oczekiwanych rezultatów. Stąd też coaching, ma za zadnie wspomaganie ludzi w zdobyciu tego, czego pragną, bez mówienia im co mają robić lub tez bez robienia tego za nich. I to właśnie jest istota tego pojęcia. [2]
Edukacja
Wyposażając ucznia w wiedze, zakładamy, że skoro ją posiada, będzie umiał ją wykorzystać, jednak tak naprawdę, praktyczne wykorzystanie wiedzy pozostaje w gestii samego zainteresowanego. Istnieje model edukacyjny, który zakłada dwa wymiary uczenia i uczenia się. Na jednej osi tego modelu znajdują się swoboda metodologiczna, wyrażana w doborze metod i form nauczania oraz dyrektywność, czyli swego rodzaju plan, powtarzalność, pewien stały mechanizm zdobywania nowej wiedzy. Druga oś opisywana jest za pomocą gotowej figury, czyli pewnego modelu, do którego w procesie edukacji dążymy, oraz domykania figury, czyli dochodzenia do rozwiązań i opracowywanie strategii rozwojowych przez samego zainteresowanego. Coach, czy też nauczyciel, staje się, więc towarzyszącym, kimś w rodzaju zaplecza w razie potrzeby.
Co to jest coaching?
Coaching jest definiowany, jako metoda, dzięki której można przeprowadzić szkolenie. Nie jest to jednak typowe szkolenie kompetencyjne, gdyż zgodnie z jego założeniem i wieloma definicjami specjalistycznymi, nie odnosi się on bezpośrednio do działalności edukacyjnej, a do obszarów wiedzy człowieka, kierunkując go w odpowiedni sposób, by nabył nową wiedzę, umiejętności czy kompetencje. Zasadniczą różnicą między coachingiem a edukacją, jest baza, czyli edukacja, w swoim założeniu bazuje na wiedzy, coaching natomiast bazuje na doświadczeniu.
W oddziaływaniach coachingowych bazujemy przede wszystkim na swobodzie w wyborze metod nauczania, partnerskim kontakcie, który umożliwia osobie uczącej się swobodne dochodzenie do pewnych zmian i budowania samodzielnie strategii. Jest on swego rodzaju rozmową, która poprzez refleksję nad tym, w jaki sposób stosujemy daną umiejętność, pomaga nam zmodyfikować nasze działania lub też wypracować nowe schematy pracy.
Cele coachingu
Wyznaczenie celu to podstawa do podjęcia pracy. Określenie tego, co chcemy osiągnąć jest punktem wyjścia do odziaływań coachingowych. Sam cel jest pewną właściwością wewnętrzną, ukierunkowującą nasze działa na osiągnięcie założonego efektu. Jest to, więc swego rodzaju paliwo napędowe do podjęcia wysiłków, działania, aktywności oraz napęd dla naszej motywacji. Podążanie przed siebie bez wyznaczonego celu, porównywane jest często do chodzenia we mgle. Niby idziemy naprzód, jednak nie wiemy, w którym kierunku. Kiedy określimy jasny cel swoich działań (dążeń, zamierzeń), podejmujemy działania nakierowane na realizację założeń (krótko mówiąc wychodzimy z mgły).
fot. panthermedia
Efekty
Rezultaty naszych działań, czyli efekty jakie osiągamy, to określenie naszych potrzeb w ukierunkowanej poprzez cele drodze. Zdarza się jednak tak, że efekty naszych działań, nie do końca są takie jak się spodziewaliśmy, są połowiczne bądź okazuje się, że dojść w miejsce w którym jesteśmy, dało się inną drogą. Dzieje się tak głównie dlatego, że w drodze do celu, używamy nieadekwatnych zasobów i umiejętności do realizacji założeń.
Jak coaching nam pomaga?
Metod pracy w coaching jest całe mnóstwo, a coach ma swobodną możliwość w wyborze metody, jaką będzie z nami pracował. Co więcej, w ramach potrzeb, metody pracy można na bieżąco modyfikować, w taki sposób by osiągnąć konkretne efekty.
Przede wszystkim jednak cel. Najważniejsze jest wyznaczenie sobie celu, jaki zamierzamy osiągnąć, a ponadto należy zadać sobie pytania dotyczące tego, co w tym kierunku zrobimy i dokąd to prowadzi. Kolejnym etapem pracy jest wskazanie wszelkich zasobów jakie posiadamy, potencjału i umiejętności, które możemy wykorzystać. Ważne jest by określić to, co mamy na starcie naszej podróży. Kolejnym etapem jest wirtualna podróż do naszego założonego celu. Od momentu startu aż do momentu „wylądowania”. Warto wizualizować wszystko wraz ze szczegółami, po to, by zwrócić uwagę na ewentualne braki, które mogą być przeszkodą w realizacji założeń. A jakie poczujemy emocje i jaki będzie nasz stan psychofizyczny kiedy osiągniemy efekty? Warto również i to sobie wyobrazić, po to by w trafniejszy sposób, wskazać dokładnie te zasoby, które będą przydatne w dążeniu do założonego celu. Kolejnym bardzo ważnym pytaniem, jest pytanie o działanie, a mianowicie co jestem w stanie zrobić już dziś, aby przybliżyć się do zamierzonego celu.
Narzędzia jakimi pracuje fachowy coach, wykorzystywane są w taki sposób, by modyfikować i modulować nasze cele, założenia, efekty, a przede wszystkim, modyfikować strategie i umiejętności jakie posiadamy, po to, by w jak najlepszy i jak najszybszy sposób dojść do zamierzonego celu.
Dużą rolę odgrywa więc komunikacja wewnętrzna w coachingu, gdyż to dzięki niej, otrzymujemy na bieżąco informację zwrotną, dotyczącą podejmowanych działań. Pozwala to w dużej mierze na zwrócenie uwagi na błędy i zmodyfikowanie postaw i zachowań, które do nich prowadzą.
Programowanie
Każda kolejna sesja jest kolejnym krokiem do zbudowania nowych kompetencji. Ważne by poznać wszelkie „programy” i „system operacyjny” na jakim bazuje nasza osobowość, czyli to na czym się opiera. Ważna staje się tutaj praca z naszymi przekonaniami, jako tym, co działa w naszej podświadomości i tak też kieruje naszym zachowaniem.
Praca w relacji
Na tym etapie dochodzi do praktycznego trenowania tego, jak działać na rzecz siebie, w jaki sposób budować relacje, a umiejętnie porzucać konflikty. Ważne jest by maksymalnie zintegrować zasoby i stworzyć pewne modele działania, które przyniosą jak najlepsze efekty. [1]
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- [1] „Coaching i mentoring w praktyce” M. Bennewicz, Warszawa 2011
[2] Podręcznik „świat dobrej przyszłości” – innowacyjna metoda i narzędzia pracy wychowawczej. Prowadzenie rozmów metodą coachingu., Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, załącznik nr 1